Het Noorderplantsoen in Groningen heeft een militaire voorgeschiedenis. Een uitgebreid systeem van wallen, bastions en grachten omsloot Groningen vanaf het begin van de 17e eeuw. Deze wallen en grachten werden aangelegd in de jaren 1608 tot 1642 en waren gebaseerd op een in veel steden gebruikt vestingplan. In die tijd verbeterde het geschut zodat de stadsmuren vrij gemakkelijk kapotgeschoten konden worden. De muren werden daarom door aarden wallen vervangen; die hielden de kanonskogels wel tegen. Voor de wallen kwamen grachten die de aanvallende militairen moesten vertragen.
Op de bekende kaart van Egbert Haubois uit omstreeks 1635 is de met bastions versterkte stad Groningen in al zijn kracht weergegeven. Een deel van deze kaart toont de vier bastions waarop later het Noorderplantsoen is aangelegd
Dat de vesting Groningen zijn dienst bewezen heeft, getuigt de belegering aan de stad in 1672 door de bisschop van Münster, Berend van Galen. Bommenberend moest na een beleg van veertig dagen weer zijn biezen pakken en sindsdien viert Groningen elk jaar de 28ste augustus zijn ontzet.
Deze verdedigingsvorm van de 17e-eeuwse stad hield stand tot ver in de 19e eeuw. Daarna was de militaire techniek zoveel beter geworden dat de oude vestingwerken zinloos werden. Er kwam een Vestingwet die bepaalde dat de steden konden overgaan tot het slechten van de wallen. Voor Groningen schrijven we dan 1874.